Wie schrijft, die blijft

Wie schrijft, die blijft

Een bruidspaar belooft elkaar trouw ‘tot de dood hen scheidt’. Wie nog jong is denkt daar liever niet over na. Toch is het verstandig om een testament te maken voor de langstlevende en de volgende generatie. Met een schuin (liefst scherp) oog kijk je dan ook naar de fiscale gevolgen.

Maar hoe wil je het precies hebben? De wensen van de erflater (hij of zij die bezittingen of schulden achterlaat) kleuren de keuze van het type testament. Er zijn drie standaard type testamenten, die ik hierna omschrijf. Bij elke daarvan kan gebruik worden gemaakt van vrijstellingen en tariefdrempels om de erfbelasting zo laag mogelijk te houden, dat wil iedereen.

TYPE 1: WETTELIJKE VERDELING
De wettelijke verdeling geldt als het beste verzorgingstestament voor de langstlevende. De regie ligt bij de erflater en bij hem of haar alleen. De langstlevende krijgt alle bezittingen en schulden en de kinderen een (rentedragende) niet opeisbare geldvordering op de langstlevende. Dit voorkomt dat de langstlevende is overgeleverd aan de grillen van het kind. Of diens partner. Tsja... Deze variant geeft solide zekerheid en is daarom zeer populair.

TYPE 2: HET LEGAAT VAN VRUCHTGEBRUIK
Op grond van dit testament komt het legaat van vruchtgebruik van de nalatenschap -of een gedeelte daarvan- toe aan de langstlevende; en het blote eigendom aan de volgende generatie. Bij deze vorm moet de langstlevende accepteren dat de kinderen over zijn/haar schouder meekijken. Bij overlijden van de langstlevende eindigt het vruchtgebruik en groeit het blote eigendom aan tot vol eigendom buiten de heffing van erfbelasting. Dit kan fiscaal aantrekkelijk zijn, maar omdat de fiscaliteit over het algemeen toch niet de hoofdrol speelt wordt dit testament veel minder vaak opgesteld. Kan je me volgen? Ik begrijp goed dat de formuleringen vaak moeilijk en formeel zijn. Maar mijn taak als notaris is ervoor te zorgen dat de teksten duidelijk en eenduidig zijn. Geen misverstanden graag, in ieders belang.

TYPE 3: FLEXIBEL KEUZE TESTAMENT
Hierin laat de erflater niet vastleggen wie wat krijgt, maar laat dat over aan de langstlevende. Dat maakt het testament flexibel, zowel voor de positie van de langstlevende als fiscaal gezien. De langstlevende kan dan uit diverse alternatieven kiezen. De langstlevende bepaalt of hij/zij niets doet en de goederen van de overledene onverdeeld laat; of dat verdeeld wordt overeenkomstig de wet (type 1) of met vruchtgebruik (type 2). Ook kunnen de verschillende varianten gecombineerd worden. Bij zeer grote vermogens wordt dit testament wel toegepast omdat na overlijden een duidelijker oordeel kan worden geveld over de precieze inhoud en omvang van het vermogen.
Er kleeft wel een groot bezwaar aan: keuze moeten worden gemaakt binnen acht maanden na het overlijden van de erflater. Dat is een zware belasting in een periode die veel, misschien té veel vergt van de weduwe of weduwnaar.

Denk je erover na? Want van ruzies over erfenissen wordt niemand wijzer. Voor welk type testament kies je?

Daniël Westerhuis studeerde notarieel recht in Groningen. Liep zijn stage en eerste notariële jaren bij de Brauw Blackstone Westbroek in Amsterdam. Was voorzitter van de Ring van Notarissen en Kandidaat- Notarissen Den Haag en is samen met Christ-Jan van Haperen en Nicole Stigter partner bij Westerhuis Notarissen te Gouda.

 


Reacties

WhatsApp us!