Veel ondernemingen doen (ook) zaken met het buitenland. Soms ontlenen ze zelfs hun bestaansrecht aan de grote markt buiten Nederland. Er liggen vaak heel veel mooie kansen. Maar het is ook goed om te beseffen wat ‘zakendoen met het buitenland’ betekent als er een conflict ontstaat. Kenmerkend voor veel ondernemers is dat vooral wordt gekeken naar de commerciële kansen en dat er wat minder ruimte is om na te denken over de situatie van een conflict. Dat is heel begrijpelijk: als je focust op alle mogelijke problemen dan verzet je geen stap meer. Toch is het goed om na te denken over de spelregels die gelden als er in die relatie iets misloopt. In deze bijdrage geeft Wille Donker advocaten antwoord op een aantal vaak gestelde vragen rondom het thema ‘grensoverschrijdend zakendoen’.
VRAAG 1
Bij welke rechter kom je terecht als er een conflict is met een buitenlandse partij?
Doe je zaken met een Nederlandse partij, dan is dit overzichtelijk. Je komt terecht bij een Nederlandse rechter. Meestal is dat de rechter in de regio waarin de partij met wie je zakendoet is gevestigd. Of het is de rechter in de eigen regio. Dat hangt ervan af wie de procedure start, of wat hierover geregeld is in de overeenkomst die je hebt gesloten. Het je met een buitenlandse partij niets geregeld, dan zul je een procedure moeten starten in het buitenland. Dus worden de facturen die je stuurde aan je Italiaanse afnemer niet betaald, dan zul je de Italiaanse rechter moeten inschakelen. Dat is geen gemakkelijke route.
VRAAG 2
Hoe kun je zorgen dat je toch bij de Nederlandse rechter terechtkomt?
Partijen hebben in de meeste zaken de vrijheid om te kiezen wie mag oordelen over hun geschillen/conflicten. Als je vastlegt welke rechter mag oordelen over geschillen en welk recht er dan moet worden toegepast, dan is dat op voorhand geregeld. Door zo’n afspraak – er wordt dan gesproken van forumkeuze en rechtskeuze – kun je dus regelen dat alleen de Nederlandse rechter bevoegd is om geschillen te behandelen en dat daarbij Nederlands recht moet worden toegepast. Dat is wel zo handig en gemakkelijk. Je komt terecht bij een Nederlandse rechter. En er wordt Nederlands recht toegepast, waarmee je in de regel toch meer vertrouwd bent dan – bijvoorbeeld – het Spaanse of Italiaanse recht. Een ander voordeel: je eigen (Nederlandse) advocaat kan de procedure voeren.
VRAAG 3
Wanneer moet je zo’n regeling treffen?
Partijen kunnen ook als er een conflict is een afspraak maken over de rechter die over hun geschil mag oordelen. Maar ja, hoe waarschijnlijk is het dat je Italiaanse handelspartner dan zegt: ‘goed idee om in Nederland te gaan procederen’? Inderdaad: nogal onwaarschijnlijk. Dus: wil je regie houden dan moet je zorgen dat dit geregeld is voor er een conflict is. Bij het vastleggen van de afspraken dus ook opnemen door welke rechter een geschil dat mogelijk ontstaat behandeld wordt. En uiteraard: wat je daarin kunt bereiken wordt ook bepaald door je eigen positie en door die van je klant. Maar denk erover na en probeer een regeling te treffen. In de praktijk kom je heel regelmatig tegen dat er niets geregeld is, terwijl dat gemakkelijk gekund had. Toch jammer als er leergeld betaald moet worden. Voorkom dat en neem dit onderwerp mee in de onderhandelingen en in de vastlegging van de afspraken die je maakt.
VRAAG 4
Wat kan ik in het buitenland met een uitspraak van een rechter?
Als je beschikt over een uitspraak van een rechter waarbij een buitenlandse partij is veroordeeld, bijvoorbeeld tot het betalen van schadevergoeding, is het uiteraard wel van belang te weten hoe je die uitspraak ten uitvoer kunt leggen. Hoe je kunt zorgen dat je die vergoeding ook ontvangt? Met veel landen is er een verdrag waarin geregeld is dat de landen over en weer uitspraken accepteren en dat die uitspraken ook ten uitvoer kunnen worden gelegd. Maar er zijn veel uitzonderingen. Doe je zaken in het buitenland, dan is van belang dat je daarmee op de hoogte bent, zeker als er sprake is van risicovolle transacties, waarbij de kans zeker aanwezig is dat er een dispuut ontstaat. Ook aan dit onderwerp aandacht schenken is een eis van goed ondernemerschap.
VRAAG 5
Het Europees betalingsbevel. Wat is dat?
Als een buitenlandse afnemer/opdrachtgever niet betaalt dan is er een mogelijkheid om een betalingsbevel te vragen aan de rechtbank in Den Haag. Van deze mogelijkheid kan alleen gebruik worden gemaakt voor eenvoudig vast te stellen geldvorderingen. Wordt het betalingsbevel afgegeven, dan kan het in het buitenland ten uitvoer worden gelegd. Bijvoorbeeld door het te betekenen aan de bank van de buitenlandse relatie. Het Europese betalingsbevel kan een snelle en goedkope manier zijn om een vordering op een zakenpartner in het buitenland te incasseren.
VRAGEN?
Wij helpen u graag verder
Uiteraard zijn de antwoorden die we geven algemeen en globaal. We geven graag advies dat is toegespitst op uw situatie. Je kunt daarvoor contact opnemen met Jan Verhoeven of Sam van Santen.
WILLE DONKER
Klipperaak 201 | Bodegraven
Bedrijvenpark Rijnhoek | www.willedonker.nl
