Foto: Koos Buitelaar
Herman Buitelaar stond vijftig jaar geleden aan de wieg van het huidige HBM Machines. De oorsprong van het tegenwoordig op het Gouwe Park gevestigde bedrijf, waar het inkoopgevoel nog steeds de belangrijkste factor is, gaat echter terug naar 1959 toen zijn vader Koos een winkel met huishoudelijke artikelen en wat gereedschap begon.
Inkoopgevoel belangrijkste factor voor Gouds bedrijf
In de winkel aan de Zeugstraat 42 sleep Koos huishoudscharen, messen, schaatsen en tuingereedschap. Later kocht hij ook een machine om grasmaaiers te kunnen slijpen. Na een aantal jaren kreeg Koos de kabelmaatschappijen rond Gouda als klant. Zij hadden veel grondwerkers in dienst, die met de schop telefoonkabels in de grond moesten graven. Koos verkocht in zijn winkel allerlei soorten schoppen, maar zette ook weer nieuwe stelen aan de gebroken graafmaterialen. Koos genoot bekendheid als een vakman, die netjes werkte en zijn afspraken nakwam. Na verloop van tijd kreeg Koos ook de gemeentewerken als klant, zoals het GEB, de Waterleiding en Openbare Werken. Hij deed dat allemaal zonder personeel. De multifunctionele Goudse ondernemer was verantwoordelijk voor de inkoop, verkoop, de afdeling reparatie en de slijperij.
Houtverkoop
In 1962 heeft Koos de winkel vergroot om ook hout te verkopen. Dat waren in die tijd vooral latten, want er waren nog geen bouwmarkten. De winkel van Koos bevond zich tussen drie grote gereedschapszaken in. In de Zeugstraat had je Van de Tooren en Leys en op de Korte Tiendeweg zat de Goudse IJzerwaren. Voordat Koos zijn winkel begon, was hij timmerman geweest. Het wekte in die tijd dan ook geen verbazing dat zijn zoon Herman in 1965 ook koos voor het vak van timmerman. Vijf jaar later kwam er een einde aan zijn carrière als timmerman. Herman kreeg last van ischias, een zenuwpijnziekte die zich vooral uit in de rug. Hij belandde aldus in de ziektewet. Koos wilde dat Herman de winkel later zou overnemen. Daarom regelde hij dat Herman het vak mocht leren. Herman bekwaamde zich in slijpen, zagen vijlen en houtdraaien. Na het onverwachte overlijden van Koos op 22 april 1972 stond Herman er van de ene op de andere dag opeens alleen voor.
Specialisatie op gereedschap en machines
Van begin af aan hield Herman er een andere visie dan collega’s in het vak op na. Het brede pakket ijzerwaren liet hij aan andere ondernemers over. Herman ging zich specialiseren op het gebied van gereedschap en machines, en dat pakte goed uit. Herman had een neusje om zijn winkel onder de aandacht van het publiek te brengen met onder meer hele advertentiepagina’s in de huis-aan-huis bladen. De vijf gulden bakken aan de straatkant en in de winkel maakten hem bekend in Gouda en omgeving. Op dit vlak was Herman een trendsetter, want die bakken werden later in verschillende branches in Nederland overgenomen.
Herman besteedde veel aandacht aan het etaleren en zelf schrijven van prijskaartjes met rode en zwarte stiften. In 1974 vond de eerste verbouwing plaats om de winkel te vergroten. Bij de heropening kwam verzekeringsagent Nico Voogt senior langs om Herman te feliciteren. Nico Voogt junior werkte in die tijd op zaterdagen voor Herman en verdiende dan 10 gulden.
Metaalbewerkingsmachines
In 1976 moest er opnieuw verbouwd worden. Deze verbouwing nam een heel jaar in beslag. Na de heropening volgde een enorme explosie in omzet. In een tijd van acht jaar verveertigvoudigde Herman de omzet. “Ik specialiseerde me in elektrisch gereedschap en hout- en metaalbewerkingsmachines”, vertelt Herman.
'Ik zat een maand per jaar in China om in te kopen en fabrieken te bezoeken'
“In 1979 begon ik landelijk te adverteren met de metaalbewerkingsmachines. In 1989 opende ik hiervoor een tweede speciaalzaak.” In 1993 verkocht Herman de Herman Buitelaar Gereedschapszaak op de Zeugstraat aan zijn oudste medewerker Ad van de Roer. “Ik concentreerde me geheel op de tweede winkel in de Wilhelminastraat. De bereikbaarheid van de binnenstad was in die tijd een groot probleem. Op donderdagen, vrijdagen en zaterdagen was ik open.”
Verhuizing naar Waddinxveen
In 1997 leerde Herman zijn huidige vrouw Marjolein kennen, “Met haar besprak ik het probleem van de bereikbaarheid. Zij stelde voor om de zaak buiten de binnenstad te vestigen.” Zo gezegd, zo gedaan. In oktober 1999 vond de verhuizing naar de Kanaaldijk in Waddinxveen plaats. “Tot onze verbazing verdubbelde de omzet alleen al door de betere bereikbaarheid. Dat hadden we nooit verwacht.” De beide zonen Herman jr. en Frits kwamen in dienst, er kwam een website en kort daarop ook een webshop. De Herman Buitelaar Gereedschapshandel werd veranderd in de merknaam HBM, wat staat voor Herman Buitelaar Machines. “Ik zat een maand per jaar in China om in te kopen en fabrieken te bezoeken.”
Gouwe Park
Het bedrijf groeide al snel uit zijn jasje. “In 2011 betrokken we een door onszelf gebouwd pand op het Gouwe Park. Ook daar waren we snel uitgegroeid en een tweede hal volgde. HBM was een succesformule geworden”, zegt Herman niet zonder trots. In 2019 besloot de familie het grootste deel van de aandelen in het inmiddels 110 werknemers tellende bedrijf te verkopen. “Mijn vrouw en ik zijn nu met pensioen, maar de zonen werken nog bij HBM. Het inkoopgevoel blijft nog steeds de belangrijkste factor!”
Zogenaamd klompen maken
Op de ambachtenmarkt in juni 1973 stond Herman (24 jaar) klompen te snijden. Een boer kwam achter hem staan en bleef maar kijken wat Herman aan het doen was. “Ik dacht: ga nu weg! Want echt klompen maken kon ik niet. Hij bleef maar op mijn handen kijken en mompelde uiteindelijk: jochie, jochie, je ken d’r geen klote van!”
